Column: ‘Ritueel’ door Ds. Willemien Lammers

Lang, lang geleden, toen ik een klein kind was, toen ging het zo: als het bedtijd werd, dan was het eerst wassen en tanden poetsen en de pyjama aan. En sloffen. En dan mocht ik nog even terug naar beneden, naar de woonkamer. Dan zaten we met zijn vieren op de bank: mijn ouders, mijn
kleine broertje en ik en dan werd er voorgelezen door pappa of mamma. Ik werd er rustig en soezerig van. En daarna ging ik naar bed. Een versje voor het slapen gaan, een laatste kus en welterusten!

Nu ik volwassen ben, weet ik wat mijn ouders deden. Het vaste ritueel gaf ritme aan ons leven. Het gaf zekerheid en rust. En het bevestigde de verbondenheid die er tussen ons bestond. Wij, met zijn vieren op de bank, wij hoorden bij elkaar. Dat was veilig.

Natuurlijk waren mijn ouders ook gemotiveerd, denk ik nu, door de zekerheid dat ik na dit ritueel rustig kon gaan slapen. En aangezien mijn hele familie uit ochtendmensen bestaat en ik van jongs af aan als enige een avondmens ben, was er wel behoefte aan iets dat hielp met het op tijd naar
bed gaan.

En het werkt – nu nog steeds. Als ik tot rust wil komen, of wanneer ik even over iets na moet denken, of wanneer ik me verdrietig of gefrustreerd voel, dan helpt dit: ontspannen even met een boek op de bank gaan zitten. De hond aan mijn voeten. Kalm en diep adem halen. En de wereld klopt weer.

En ik merk dat ik dat nodig heb, nu. Is dat met u ook zo? Hoe meer ik naar het nieuws kijk, hoe draaieriger ik word. Ik kan er niet 20 uur mee bezig zijn, met dat coronavirus. Mijn hoofd en mijn hart zitten vol. Ik word naar van alle berichten. Soms heb ik even behoefte aan rust. Aan de verbondenheid van een ritueel.

Een ritueel geeft structuur en ritme aan je bestaan. En het verbindt je met de mensen waar je het ritueel samen mee doet. En het verbindt je met een diepere werkelijkheid. De bron van je bestaan. Of je nu in God gelooft of niet, ik denk dat iedereen rituelen nodig heeft. Vaste gewoonten die iets meer zijn dan alleen een gewoonte. De dingen die je dagelijks doet, maar die iets betekenen. Die laten zien wie je bent of wat er belangrijk voor je is.

Mijn moeder heeft de laatste jaren een zomerritueel met de bloembakken. Ze heeft prachtige bloemen in bakken bij de voordeur en achter op de tegels in de tuin. En elke dag gaat ze in alle rust die bakken langs. Bloemetjes verzorgen, water geven. Aandacht en liefde geeft ze aan die planten. U zou eens moeten zien hoe ze bloeien! Het doet ook haarzelf zichtbaar goed. Een ritueel zonder woorden – maar wel vol betekenis. Goed hoor.

Ds. Willemien Lammers