Een gat in de dijk

WIERINGERMEER – Inundatie, het onder water zetten van land, is een bekende verdedigingstechniek. Zo begon Nederland ook op 10 mei 1940, bij de Duitse aanval, met de inundatie van de Anna Paulownapolder. De sluizen werden opengezet waardoor het water heel langzaam steeg. Het bleek niet nodig, want vijf dagen later capituleerde Nederland. De sluizen werden dus weer gesloten.

Maar op 17 april 1945 ging het anders. De oorlog was bijna voorbij, er viel weinig meer te verdedigen. En juist toen bliezen de Duitsers op twee plekken de dijk van de Wieringermeerpolder op. Al vanaf half februari waren er mannen aan het werk gezet om gaten in de dijk te graven waar explosieven in geplaatst konden worden. Er verschenen stukken in de krant over een eventuele evacuatie, maar toch kwam de explosie op 17 april als een verrassing.

Circa 700.000.000 m3 water overspoelde de polder, die pas dertien jaar eerder droog was gelegd. Door de kracht van het binnenstromende water werden vlak achter de dijk enorme gaten geslagen van meer dan twintig meter diepte. Die gaten staan nog steeds onder water. Door het snel stijgende water moesten alle bewoners overhaast vertrekken en werden vrijwel alle gebouwen vernietigd. Dit was geen normale inundatie, het leek meer een zinloze wraakactie.

Verhaal van Otto Smit
Toen was het 17 april 1945. Nadat er maanden lang gaten gegraven waren in de dijk waar blindgangers in gelegd werden, ging rond 12 uur een enorme knal door de polder. Vooraf waren de mensen gewaarschuwd, dat de dijk zou worden opgeblazen maar niet iedereen wilde het geloven dat het echt zou gebeuren, de oorlog was toch bijna afgelopen?

Ons gezin woonde nog maar 4 jaar op de boerderij en alles wat ze hadden konden ze niet zo gauw meenemen naar Medemblik. Wat niet op de landbouwwagen kon werd naar de bovenverdieping gebracht. Paard en wagen met daarop moeder met de 2 kleine broers en 5 koeien gingen lopend naar Medemblik. Twee dagen later is vader met een visserman en zijn boot teruggevaren naar de boerderij. Het water stond tot aan de bovenverdieping.

Door de dakkapel hebben ze alles wat ze daar neer gezet hadden in de boot gesjouwd en zijn ze teruggevaren naar Medemblik. Het was al donker toen zij daar aankwamen en de boot tegen de dijk aanlegde. ‘Morgen gaan we de boel uitladen’, werd afgesproken.

‘s Nachts ging het heel hard waaien, het werd een zuidwester storm. Toen vader de volgende ochtend bij de boot kwam was deze vol water gelopen en waren alsnog alle spullen verloren. Alleen het fornuis heeft hij er nog uit kunnen redden omdat die van ijzer was. Deze heeft nog jaren bij ons in de keuken gestaan.

Andere tijden in de klas

De NTR maakte voor de scholen een korte geschiedenisles over de Wieringermeer in de oorlog. Deze geschiedenisles is hieronder te bekijken.