Ingezonden brief: ‘Datacenters: Wat te verwachten van de gemeenteraad?’ door Helmar van Rooy

De raadsvragen zijn beantwoord. Het college kan verder met de datacenters! Dat lijkt de slotsom van de twee ingelaste raadsvergaderingen afgelopen week. Wat mogen we nu verwachten van de gemeenteraad? Die stelt immers de kaders voor het beleid en ziet toe op de juiste uitvoering daarvan. Het huidig beleidskader is een kaartje met pijlen

Het enige beleidskader van de raad, waaraan het college de aanvragen voor datacenters toetst, is een kaartje met vijf rode pijlen richting Middenmeer. Dit plaatje staat in de Omgevingsvisie. De pijlen geven aan waar datacenters kunnen komen. Andere kaders in de Omgevingsvisie worden door het college afgedaan als niet bindend. Je kunt eigenlijk zeggen dat de raad géén kaders stelt. Daarmee verzaakt de raad zijn kader stellende taak.

Hoe zien de raadsleden en het college dat? Hieronder drie opmerkelijke standpunten:
Raadslid Maarten Versluis (D66): Laat anderen het maar regelen!
Raadslid Versluis zegt na de ingelaste vergaderingen voldoende vertrouwen te hebben in het college en de indieners van zienswijzen. Zijn logica is: als er door de raad geen kaders zijn gesteld dan behoeft de toepassing daarvan ook geen raadscontrole. Zienswijzen van de bevolking, buurgemeenten en provincie vervangen dan kaderstelling door de raad. Standpunt van D66 is: Laat anderen het maar regelen!

Raadslid Erik Annaert (VVD): Maak er geen punt van!
Raadslid Annaert wilde bij de stopzetting van het Gebiedsplan nog precies weten welke aanvragen het college in behandeling had. Een MER was niet nodig want milieuzaken kon je goed regelen in de Omgevingsvisie. Hij vond ook dat de actualisatie daarvan geen uitstel duldde. Annaert heeft een half jaar gewacht op de lijst met aanvragen. Inmiddels zegt hij: er komen voor 2030 nog twintig keer zoveel datacenters in Nederland, maak van die vijf hier geen punt. Over passende beleidskaders hoor je hem niet meer.

Het college van B&W: Dat kan zomaar niet!
Andere raadsleden willen wel kaders stellen. Wethouder Groot adviseerde hen om de actualisatie van de Omgevingsvisie óók voor lopende aanvragen te benutten. Daar werd direct mee begonnen. Dat bleek onjuist. Het college wil de nieuwe visie pas over drie jaar laten vaststellen. Conclusie: de raad stemde in 2016 in met een kaartje en is pas in 2023 weer aan de zet. Kan de raad in de tussentijd wel bestemmingsplannen aanpassen?
Het college waarschuwt dat de raad wel aan de ”knoppen” van bestemmingsplannen kan draaien, maar dat afwijking van bestaande kaders afbreuk doet aan de betrouwbaarheid van de overheid. Alle voorwaarden moeten immers een basis hebben in beleidskaders ten tijde van de aanvraag. Dan gelden dus alleen de pijlen.

Wat is wijsheid?
Elders in Noord-Holland hebben gemeenteraden – op initiatief van hun college – het vergunnen van datacenters een jaar stilgelegd en nieuw beleid ontwikkeld. Inmiddels wordt er weer vergund volgens nieuwe beleidskaders die een breder draagvlak hebben, voor betere inpassing zorgen en de circulariteit bevorderen. Dat initiatief vindt bij de coalitie van SHK, VVD en CDA geen navolging. Hoe wijs dat is, zullen we ontdekken bij de verkiezingen in maart 2022!

H. van Rooy, Hippolytushoef, 6 december 2020