Vatrop: archeologen ontdekken middeleeuws mysterie op Wieringen
VATROP – Afgelopen weekend vond in het buurtschap Vatrop op Wieringen een eendaags archeologisch onderzoek plaats. Op de hoogste locatie van het oostelijk deel van het voormalige eiland was de oude bebouwing gesloopt om plaats te maken voor een moderne gezinswoning. Het gehele voormalige eiland Wieringen fascineert archeologen al lange tijd, tot echt onderzoek kwam het tot vorig jaar nog niet. Juist deze hoge, droge en dus veilig plek direct aan zee stond hoog in de verwachting van de archeologen. Omdat er nog nooit systematisch was opgegraven, viel vooraf ook lastig te zeggen wat kon worden verwacht.
Zandpakket met vlekken
Met de graafmachine werd een werkput opengelegd ter grootte van de toekomstige woning. Daarbij werd onder de teellaag van zwarte grond een zandpakket gevonden met daarin diverse grijze en bruine vlekken. Het zijn juist deze vlekken die boeiend zijn voor archeologen omdat ze de restanten vormen van de kuilen waarin de houten staanders van middeleeuwse of oudere gebouwen hebben gestaan. De palen rotten weg, de vlekken blijven over. Zo’n 50 van deze paalkuilen, greppels en diepere kuilen werden aangetroffen. Ook is er een stuk middeleeuwse akker en mogelijk een verploegde lemen vloer van een huis aangetroffen. In de kuilen en de oude woonlagen werden scherven van aardewerken potten uit de 9de -11de eeuw gevonden. Tevens bevonden zich in sommige kuilen stukken leem, restanten van het leem waarmee de vlechtwerken huiswanden werden aangesmeerd. Daarnaast zijn fragmenten van een natuurstenen handmolen voor het malen van graan gevonden en kookstenen om water mee te verhitten. Tevens werden in een rij drie grote zwerfstenen aangetroffen.
Onverwachte vondst
De meest onverwachte vondst kwam echter op het eind van de dag. Bij het uitgraven van een van de middeleeuwse kuilen werd onderin een deel van een menselijke schedel gevonden. De schedel lag in een kuil. Aan de melktanden viel te zien dat het om een kind moest gaan. Bij de schedel zijn slechts enkele mensenbotjes gevonden, de rest van het skelet was afwezig. De grote vraag rijst nu: wat doet een kinderschedel in een paalkuil op Vatrop? In de christelijke tijd werden op dit deel van Wieringen alle gedoopte mensen na overlijden in of om de Michaëlskerk in Oosterland begraven. Dit bleek hier niet het geval. Het zou zodoende kunnen gaan op een voorchristelijk kindergraf of een offer in de vorm van een jong mens. De Friezen die dit gebied bevolkten in de vroege middeleeuwen hielden er voorafgaand aan hun bekering andere gebruiken op dan na hun kerstening. Misschien is dit mysterie wel een nog onbekend heidens ritueel. In de oudste historische bronnen over het eiland valt te lezen dat de Wieringers zich maar langzaam schikten in het Christendom. De restanten van de schedel worden in de komende tijd natuurwetenschappelijk onderzocht om datering, leeftijd en herkomst te kunnen bepalen.
Ongeveer 0,5 m onder de middeleeuwse laag bevond zich nog een laag met prehistorische resten. Deze is niet onderzocht omdat de nieuwe vloer van het huis hier boven komt te liggen.
Meer informatie
De opgraving is uitgevoerd door de AWN, de landelijke vereniging van amateurarcheologen in samenwerking met beroepsarcheologen. Over enige tijd verschijnt een verslag.